Layer 2 có đánh cắp cơ hội thành công của Cardano không?
Ngày 30 tháng 08 năm 2023 - Chia sẻ bài viết này trên Twitter | Facebook | Telegram
Tôi nhớ có thời điểm Ethereum có mức phí cắt cổ. Người dùng không sẵn sàng trả phí cao. Người ta nói rằng mọi người sẽ chuyển sang Cardano và các nền tảng khác vì nó sẽ rẻ hơn và giao dịch sẽ nhanh hơn. Điều đó đã xảy ra một phần. Tuy nhiên, một số người dùng đã di chuyển sang nhiều lớp thứ hai (Layer 2) và vẫn ở trong hệ sinh thái Ethereum. Liệu DeFi trên Cardano có cơ hội chống lại số lượng Layer 2 ngày càng tăng hay không?
Layer 2 đã cứu Ethereum
Khả năng mở rộng thấp là một vấn đề đối với mọi dịch vụ Blockchain và DeFi, vì phí có thể cao và không thể đoán trước, đồng thời không ai có thể chắc chắn khi nào giao dịch của họ sẽ được giải quyết. Mạng chỉ có thể được sử dụng bởi những người giàu sẵn sàng trả tiền để có một vị trí trong block. Điều này cản trở việc ứng dụng, đặc biệt là đối với người nghèo.
Đúng là trừ khi các dịch vụ phi tập trung rẻ, nhanh và đáng tin cậy, chúng ta sẽ không thấy được việc ứng dụng rộng rãi. Cho đến nay, nhóm Ethereum vẫn chưa giải quyết được vấn đề về khả năng mở rộng thấp của Layer 1. Tuy nhiên, điều đó không thành vấn đề vì Layer 2 đã cứu thế giới.
Mọi người lấy ETH của họ và di chuyển sang các Layer 2 cho phép họ sử dụng các dịch vụ tương tự có sẵn trên Ethereum. Trải nghiệm người dùng thật tuyệt vời. Các giao dịch được giải quyết nhanh chóng và trên hết là giá rẻ. Rất nhanh chóng, nhiều Layer 2 cạnh tranh bắt đầu xuất hiện. Ngày nay có hàng tá Layer 2 và tôi cá là bạn chưa bao giờ nghe đến nhiều trong số chúng. Tuy nhiên, những layer 2 lớn nhất đều được mọi người biết đến. Họ có lượng người dùng lớn và TVL cao.
Có khả năng là nếu DeFi trên Cardano tồn tại sớm hơn một năm thì ngày nay nó sẽ có nhiều người dùng hơn và TVL lớn hơn. Tuy nhiên, lịch sử không thể thay đổi được. Chúng ta phải suy nghĩ xem liệu hệ sinh thái Cardano có thể thành công trong cuộc cạnh tranh của một số lượng lớn Layer 2 hay không.
Các vấn đề của Layer 2
Layer 2 giải quyết được khả năng mở rộng nhưng phải trả giá bằng sự Phi tập trung và bảo mật. Thực tế là hầu hết các Layer 2 không (hoặc chỉ một phần) kế thừa tính Phi tập trung và bảo mật từ lớp đầu tiên. Người dùng đã đánh đổi sự thoải mái của người dùng để lấy các tính năng đại diện cho ý nghĩa của ngành công nghiệp Blockchain.
Nếu bạn nhìn vào danh sách Layer 2 và bắt đầu nghiên cứu từng cái một, bạn sẽ gặp phải những vấn đề không mong muốn. Nghĩa là, nếu bạn nghĩ, giống như tác giả của văn bản, thì sự Phi tập trung và bảo mật là những đặc điểm giúp phân biệt khu vực này với hệ thống ngân hàng truyền thống.
Tất nhiên, các đội đều nhận thức được vấn đề và đang cố gắng giải quyết chúng. Layer 2 một ngày nào đó có thể được Phi tập trung và an toàn hơn.
Tin tích cực là không có Layer 2 nào sẵn sàng để ứng dụng đại trà vào thời điểm này. Giải quyết vấn đề Phi tập trung ở Layer 2 là một vấn đề phức tạp hơn đáng kể so với khả năng mở rộng. Tôi không nghĩ Layer 2 về cơ bản đe dọa đến thành công của Cardano. Ngoài ra, ngay cả Cardano cũng không có khả năng xử lý hàng nghìn giao dịch mỗi giây vào lúc này. Tôi thấy tương lai vẫn còn rộng mở và không ai chắc chắn thành công. Mọi thứ về cơ bản có thể thay đổi trong vòng 5-10 năm.
Trong những năm tới, mọi người sẽ tiếp tục di chuyển từ Layer 2 này sang Layer 2 khác. Nhiều Layer 2 sẽ biến mất vì bị cạnh tranh vượt qua. Nó phần nào gợi nhớ đến cơn sốt ICO khi nhiều dự án được tạo ra, nhưng ngày nay chỉ còn lại một số ít.
Layer 2 có một số vấn đề cơ bản khó giải quyết.
Việc Phi tập trung phải diễn ra trên cơ sở nguồn tài nguyên đắt đỏ. Nó có thể là tỷ lệ băm hoặc token. Về lý thuyết, nó có thể là các tài nguyên khác, như dung lượng ổ đĩa, nhưng hãy bỏ điều đó sang một bên. Layer 2 có thể sẽ có token riêng của họ.
Việc Phi tập trung Layer 2 dựa trên ETH có lẽ là không thể, vì hầu hết ETH sẽ ở những nơi khác nhau (bao gồm cả ETH stake trên Layer 1) trong hệ sinh thái và một Layer 2 duy nhất sẽ chỉ được bảo vệ bởi một phần nhỏ trong tổng số tiền.
Có thể những Layer 2 thành công sẽ có xu hướng tách khỏi Ethereum và thoát khỏi sự phụ thuộc vào nó. Tất nhiên, nó sẽ phụ thuộc vào cách họ giải quyết vấn đề Phi tập trung và bảo mật của chính họ.
Ethereum được sử dụng như một lớp thực thi và lớp sẵn có dữ liệu được bảo mật tốt. Nói một cách đơn giản, Layer 2 về cơ bản thực hiện một số hoạt động off-chain và sử dụng Ethereum như một lớp an toàn hơn trước các cuộc tấn công. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, tài sản trên Layer 2 không được bảo vệ tốt.
Một vấn đề khác với mạng Layer 2 là chúng làm phân rã người dùng và vốn. Và, tôi nghĩ sẽ không có nhiều Layer 2 mà chỉ một số ít có thể sống sót. Token của họ có thể có giá trị đến mức có thể xây dựng mạng lưới node của riêng họ và đảm bảo bảo mật. Tuy nhiên, chúng ta vẫn còn một chặng đường dài để đạt được điều đó.
Tất nhiên, có thể một số mô hình sẽ được phát triển giống với hệ sinh thái Polkadot hoặc Cosmos.
Điều quan trọng cần nhận ra là có một cuộc chiến giữa Layer 2 về người dùng và vốn. Không phải Ethereum đang cạnh tranh với Cardano mà là có một cuộc chiến đang diễn ra trong hệ sinh thái Ethereum giữa các Layer 2. Cardano có thể được coi là một hệ sinh thái khác có tính cạnh tranh, nhưng bằng cách nào đó nằm ngoài Ethereum. Đây có thể là một lợi thế.
Cuộc chiến giữa các Layer 2 trong hệ sinh thái Ethereum có thể được một số người coi là hỗn loạn. UX có thể khiến nhiều người thất vọng. Khi bạn thêm vào đó những rủi ro hiện tại khác liên quan đến Layer 2, việc sử dụng DeFi trên Cardano có thể là lựa chọn tốt hơn.
Cá nhân tôi nghĩ rằng Layer 1 có quy mô tốt với hệ sinh thái DeFi phát triển là giải pháp tốt hơn cho người dùng so với Layer 1 với nhiều mạng Layer 2 tranh giành nhau vì người dùng và vốn.
Người dùng phải có khả năng tương tác dễ dàng với nhau thông qua một mạng hoặc công nghệ duy nhất. Đây là cơ sở để xây dựng hiệu ứng mạng lưới lớn. Việc chia người dùng thành các childchain khác nhau về cơ bản sẽ làm suy giảm việc xây dựng hiệu ứng mạng.
Ngoài ra, tôi nghĩ sự khác biệt cơ bản giữa Cardano và Ethereum là mô hình kế toán, tức là UTxO so với mô hình dựa trên tài khoản. Mô hình kế toán có tác động lớn đến hoạt động của Máy ảo Ethereum (EVM) và nền tảng Plutus.
Cá nhân tôi mất niềm tin không nhiều vào Ethereum mà chủ yếu là vào EVM, bởi vì mô hình thực thi này chính là một trong những lý do khiến có rất nhiều vụ hack trong hệ sinh thái Ethereum. Và, tôi nghĩ rằng cuộc chiến giữa các nền tảng không chỉ ở mức độ mở rộng mà còn ở mức độ tin cậy và khả năng chống hack.
Có thể xây dựng Layer 2 an toàn nếu chúng cần EVM hoạt động không? Chúng tôi chưa biết điều đó.
Tôi cảm nhận từ Layer 2 rằng họ chỉ giải quyết được vấn đề tạm thời với mức phí cao. Việc gửi giao dịch và thực hiện SC được thực hiện off-chain. Tuy nhiên, hoạt động off-chain vẫn phụ thuộc vào sự tồn tại của Layer 1. Khi bạn nghĩ về nó từ góc độ rộng hơn, bạn sẽ thấy rằng đó chỉ là một nỗ lực nhằm thay đổi toàn bộ mô hình hoạt động của Ethereum. Ethereum chưa hoàn thành và bất kỳ Layer 2 nào cũng vậy. Các nhóm trong hệ sinh thái đang tìm cách đạt được sự Phi tập trung và khả năng mở rộng cao. Về cơ bản, thiết kế mạng ban đầu đang thay đổi.
Thay vì sharding, nhóm đang chuyển sang một mô hình mới. Hoàn toàn không chắc chắn rằng đây là một lựa chọn tốt.
Nhóm IOG xây dựng một cái gì đó tương tự, với điểm khác biệt là họ suy nghĩ nhiều hơn về thiết kế để không phải thay đổi thường xuyên. Cardano sẽ mở rộng quy mô rất tốt ở Layer 1 và sẽ có một số lượng lớn Layer 2 cùng lúc.
Mục tiêu là để Cardano vẫn là trung tâm của mọi thứ, vì Layer 1 thực sự cần thiết cho sự tồn tại của Layer 2. Layer 1 sẽ phụ thuộc vào phí để tồn tại. Layer 1 phải bền vững về mặt kinh tế. Layer 2 có thể được coi là sự cạnh tranh của Layer 1.
Lời kết
Ethereum đã đi trước trong lịch sử và điều này được phản ánh qua số lượng người dùng và TVL. Nhưng theo tôi, về mặt công nghệ và thiết kế giao thức, IOG đã dẫn đầu.
Layer 2 cho đến nay đã giúp giữ chân người dùng trong hệ sinh thái Ethereum, nhưng điều đó không có nghĩa là mọi chuyện sẽ tiếp diến. Hệ sinh thái Ethereum gặp nhiều vấn đề với mức độ Phi tập trung Layer 2 thấp và số lượng vụ hack lớn. Nếu điều này không được giải quyết, Cardano vẫn có cơ hội thành công lớn với những người dùng chủ yếu yêu cầu Phi tập trung và sự chắc chắn rằng họ sẽ không bị mất tiền do một số lượng lớn các vụ hack. Layer 2 gây nhầm lẫn và có thể không được người mới tin cậy. Nếu DeFi trên Cardano được cung cấp thông qua một ví duy nhất và các hoạt động tài chính trở nên minh bạch hơn, Cardano có thể thành công, cùng với những điều khác, nhờ vào UX rõ ràng hơn.
Từ góc độ dài hạn, cần phải suy nghĩ về ngân sách bảo mật. Sự thành công của Layer 2 không được gây nguy hiểm về mặt kinh tế cho Layer 1. Việc Layer 2 thoát khỏi sự phụ thuộc vào Layer 1 có thể mang lại lợi ích kinh tế. Theo quan điểm của tôi, Layer 1 cần phải vẫn là lớp tốt nhất về mặt công nghệ trong hệ sinh thái.
Nguồn bài viết tại đây
Đọc thêm các bài viết liên quan tại thẻ Tags bên dưới