Aiken giải pháp thay thế đầy hứa hẹn cho Plutus
Ngày 23 tháng 04 năm 2023 - Chia sẻ bài viết này trên Twitter | Facebook | Telegram
TÓM TẮT
- Aiken nổi lên như một giải pháp thay thế đầy hứa hẹn cho nền tảng Haskell Plutus để phát triển và triển khai các hợp đồng thông minh trên Cardano.
- Aiken được thiết kế chú trọng đến khả năng sử dụng, tính bảo mật và hiệu suất. Aiken cung cấp một cú pháp quen thuộc và dễ tiếp cận hơn cho các nhà phát triển, giảm thời gian học tập liên quan đến Plutus dựa trên Haskell.
- Aiken được điều chỉnh để giải quyết các yêu cầu duy nhất của việc thực thi hợp đồng thông minh trên chuỗi (on-chain) đồng thời đảm bảo khả năng tương thích với các quy trình ngoài chuỗi (off-chain) và các công cụ bên ngoài.
- Môi trường phát triển hợp tác và mã nguồn mở của Aiken cùng với sự hỗ trợ từ Cardano Foundation đảm bảo cải tiến liên tục các tính năng.
- Trong tương lai gần, các nhà phát triển có thể mong đợi sự ra đời của Aiken Playgrond, điều này sẽ giúp việc học và thử nghiệm ngôn ngữ này trở nên dễ tiếp cận hơn. Hơn nữa, một cuộc kiểm toán bảo mật toàn diện sẽ được tiến hành để đảm bảo độ tin cậy và an toàn của Aiken để phát triển hợp đồng thông minh trên Cardano.
- Khi ngôn ngữ Aiken tiếp tục phát triển, nó hứa hẹn sẽ hợp lý hóa hơn nữa quy trình phát triển, cải thiện hiệu suất và tăng cường bảo mật cho các hợp đồng thông minh trên nền tảng Cardano, thúc đẩy việc áp dụng và đổi mới rộng rãi hơn trong hệ sinh thái Cardano.
Aiken là một ngôn ngữ lập trình hàm thuần túy cung cấp cho các nhà phát triển một môi trường hiện đại và hiệu quả để xây dựng các hợp đồng thông minh trên Cardano. Với bộ công cụ để làm việc với Plutus, Aiken hợp lý hóa việc phát triển hợp đồng thông minh và thúc đẩy một hệ sinh thái nguồn mở. Aiken được thiết kế để cung cấp trải nghiệm thân thiện với người dùng, nó giúp việc tạo các ứng dụng phi tập trung (dApp) và triển khai các giải pháp Blockchain tiên tiến trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết.
Aiken: Được thiết kế dành riêng cho Cardano
Aiken được tạo ra dành riêng cho hệ sinh thái Cardano, nó là một ngôn ngữ dành riêng cho một lĩnh vực nhất định (DSL), một công cụ được thiết kế để giúp đơn giản hóa việc phát triển và triển khai hợp đồng thông minh đồng thời tập trung vào khả năng tiếp cận và thân thiện với người dùng cho các nhà phát triển. Bằng cách nhắm mục tiêu vào Cardano, nhóm Aiken có thể tối ưu hóa hiệu suất và tận dụng các tính năng độc đáo của nền tảng.
Một giải pháp thay thế cho Haskell?
Mặc dù hiện tại, các hợp đồng thông minh Cardano chủ yếu được phát triển bằng Haskell, Aiken cung cấp một ngôn ngữ thay thế được xây dựng cho hệ sinh thái Cardano. Mặc dù Haskell cung cấp các công cụ mạnh mẽ để phát triển hợp đồng thông minh, nhưng sự phức tạp của nó có thể khiến nhiều nhà phát triển nản lòng.
Aiken giải quyết những thách thức này bằng cách cung cấp một nền tảng dễ tiếp cận hơn, môi trường phát triển hiện đại, khả năng tương thích với Plutus và khả năng tương tác ngoài chuỗi liền mạch với bất kỳ ngăn xếp ngôn ngữ nào. Điều này cho phép các nhà phát triển viết và triển khai các hợp đồng thông minh trên Cardano bằng cách sử dụng ngôn ngữ lập trình hàm có những điểm tương đồng với Haskell, đảm bảo tích hợp đầy đủ các tính năng và lợi ích của Cardano, đồng thời duy trì sự tự do cho cơ sở hạ tầng ngoài chuỗi.
Các tính năng chính của Aiken
Aiken được thiết kế chú trọng đến khả năng sử dụng, tính bảo mật và hiệu suất. Aiken bao gồm một số tính năng chính:
Cú pháp quen thuộc: Aiken sử dụng cú pháp giống như Rust, giúp các nhà phát triển quen thuộc với Rust dễ tiếp cận hơn so với cú pháp phức tạp của Haskell. Điều này giúp giảm bớt quá trình chuyển đổi và thời gian học tập để triển khai các hợp đồng thông minh trên Cardano.
Yêu cầu kiến thức về eUTxO: Mặc dù có cú pháp đơn giản hơn, các nhà phát triển vẫn phải hiểu mô hình UTXO mở rộng (eUTxO) để sử dụng Aiken một cách hiệu quả. Mô hình này điều chỉnh giao dịch và xử lý hợp đồng thông minh trên Cardano, làm cho nó trở nên quan trọng để xây dựng và triển khai các hợp đồng thông minh an toàn, hiệu quả và đáng tin cậy với Aiken.
Tập trung vào ứng dụng trên chuỗi: Aiken là một nền tảng phát triển được thiết kế độc quyền để chạy trên Blockchain Cardano. Điều này có nghĩa là Aiken không phù hợp để phát triển các ứng dụng ngoài chuỗi (off-chain) vì nó chỉ có thể được thực thi trên blockchain Cardano.
Khả năng tương thích ngoài chuỗi: Aiken đảm bảo khả năng tương thích với các quy trình ngoài chuỗi và các công cụ bên ngoài. Aiken cho phép tích hợp liền mạch với các thành phần ngoài chuỗi bằng các công cụ đã được thiết lập như MeshJS, Cardano-Client-Library và Lucid. Khả năng tương tác này tạo ra một môi trường phát triển linh hoạt, cho phép các nhà phát triển kết hợp các điểm mạnh của từng tài nguyên cho các ứng dụng dựa trên Cardano.
UPLC và Lambda Calculus Foundation: Aiken biên dịch thành Untyped Plutus Core (UPLC) và tuân thủ các nguyên tắc tính toán Lambda, cần thiết cho các hợp đồng thông minh Cardano. Khả năng tương thích với UPLC và phép tính Lambda cho phép các nhà phát triển xây dựng và triển khai các hợp đồng thông minh phù hợp với các mô hình tính toán đã thiết lập trong Cardano, tận dụng công việc nghiên cứu và đảm bảo đi kèm với nó trong khi cung cấp cú pháp có thể truy cập của Aiken và hiệu suất được tối ưu hóa.
Hàm thuần túy: Aiken duy trì bản chất lập trình hàm thuần túy trong khi cung cấp một cú pháp quen thuộc hơn. Lựa chọn thiết kế này ảnh hưởng đến các nhà phát triển, đặc biệt là những người có nền tảng ngôn ngữ mệnh lệnh, vì nó yêu cầu một cách tiếp cận khác để thiết kế phần mềm và giải quyết vấn đề. Lập trình hàm nhấn mạnh tính bất biến, minh bạch tham chiếu và không có hiệu ứng phụ (side effects). Các nhà phát triển làm việc với Aiken phải điều chỉnh tư duy và phương pháp của mình để phù hợp với các nguyên tắc lập trình hàm, đặt ra những thách thức cho những người quen thuộc hơn với các mô hình lập trình mệnh lệnh.
Tạo Blueprint Stub: Nhóm Aiken đang phát triển Blueprint Stub cho các ngôn ngữ lập trình khác nhau, hợp lý hóa quy trình tích hợp với các thành phần ngoài chuỗi. Blueprint Stub này đóng vai trò là mẫu, cung cấp cho nhà phát triển điểm khởi đầu để triển khai chức năng ngoại tuyến bằng ngôn ngữ ưa thích của họ. Bằng cách cung cấp sơ khai, nhóm Aiken đơn giản hóa việc kết nối các hợp đồng thông minh trên chuỗi với các quy trình ngoài chuỗi, nâng cao trải nghiệm phát triển tổng thể và thúc đẩy khả năng tương tác liền mạch của hệ sinh thái Cardano.
Blueprint StubTrong lập trình, thuật ngữ "Blueprint Stub" thường được sử dụng để chỉ một kiểu đặc biệt của stub.
Một Blueprint Stub là một đoạn mã tạo ra một interface tạm thời, cung cấp các phương thức và thuộc tính của một đối tượng được định nghĩa trong một blueprint, mà chưa được triển khai hoàn chỉnh.
Blueprint Stub thường được sử dụng trong các kiến trúc hướng đối tượng, khi một đối tượng được thiết kế theo một blueprint hoặc một interface cụ thể, nhưng chưa có các phương thức và thuộc tính được triển khai đầy đủ. Blueprint Stub giúp cho các lập trình viên có thể tạo ra các đối tượng tạm thời để sử dụng trong quá trình phát triển, cho đến khi các phương thức và thuộc tính được triển khai hoàn chỉnh.
Ví dụ, khi phát triển một ứng dụng sử dụng dịch vụ web, các Blueprint Stub có thể được sử dụng để đại diện cho các phương thức của dịch vụ web mà chưa được triển khai hoàn chỉnh. Blueprint Stub giúp cho các lập trình viên có thể tiếp tục phát triển các phần khác của ứng dụng mà không cần đợi cho đến khi các phương thức của dịch vụ web được triển khai hoàn chỉnh.
Hiểu đơn giản, Blueprint Stub là một đoạn mã tạo ra một interface tạm thời để đại diện cho một đối tượng được định nghĩa trong một blueprint hoặc một interface cụ thể, mà chưa được triển khai hoàn chỉnh. Blueprint Stub thường được sử dụng trong các kiến trúc hướng đối tượng để giúp cho các lập trình viên có thể tạo ra các đối tượng tạm thời để sử dụng trong quá trình phát triển.
Property-based Framework và Xác minh chính quy: Nhóm Aiken ưu tiên sử dụng xác minh chính quy formal verification) cho tính bảo mật, độ tin cậy và tính chính xác của hợp đồng thông minh Cardano. Họ có kế hoạch giới thiệu một Hạ tầng kiểm thử phần mềm dựa trên thuộc tính (Property-based Framework), cho phép các nhà phát triển xác định, thử nghiệm và chứng minh bằng toán học các thuộc tính và tính bất biến của hợp đồng thông minh. Điều này sẽ giúp hợp đồng được nâng cao chất lượng, trở nên an toàn và mạnh mẽ hơn. Aiken hiện đang cung cấp một Property-based Framework và thử nghiệm đơn vị tích hợp để tăng cường và thử nghiệm mã Code.
Chuỗi công cụ toàn diện: Aiken đi kèm với bộ công cụ phát triển đầy đủ, bao gồm trình biên dịch, trình định dạng mã Code, trình quản lý đóng gói sản phẩm, máy chủ ngôn ngữ, trình tạo tài liệu và Hạ tầng kiểm tra. Những công cụ này hợp lý hóa quy trình phát triển, cho phép các nhà phát triển xây dựng, thử nghiệm và triển khai các hợp đồng thông minh một cách hiệu quả.
Lợi ích của Aiken
Chọn Aiken làm ngôn ngữ hợp đồng thông minh cho phép các nhà phát triển tận hưởng nhiều lợi ích:
1. Aiken là một ngôn ngữ lập trình hàm thuần túy, điều này mang lại rất nhiều lợi ích
Các hàm và biểu thức lớp thứ nhất: Các hàm là đối tượng lớp thứ nhất trong các ngôn ngữ hàm thuần túy, cho phép các hàm bậc cao hơn và phong cách lập trình khai báo. Mọi thứ đều là một biểu thức, tạo điều kiện cho thành phần hàm liền mạch.
Các kiểu (types) tùy chỉnh, đệ quy và tổng quát: Ngôn ngữ này hỗ trợ các loại tùy chỉnh cho cấu trúc dữ liệu phức tạp, đệ quy cho các thuật toán tinh tế và tổng quát cho mã Code an toàn, có thể tái sử dụng.
Trình quản lý đóng gói, imports và mô-đun: Các hệ thống mô-đun mạnh mẽ cho phép đóng gói và tổ chức trong các cơ sở mã Code. Trình quản lý gói hợp lý hóa quy trình phát triển và thúc đẩy một hệ sinh thái sôi động gồm mã Code có thể tái sử dụng do cộng đồng đóng góp.
2. Aiken cung cấp một môi trường phát triển hiện đại. Điều này nghĩa là:
Kết nối mạng không cấu hình, công cụ duy nhất: Môi trường hiện đại yêu cầu cấu hình tối thiểu và cung cấp một công cụ thống nhất cho các tác vụ phát triển, đơn giản hóa các quy trình và giảm chi phí chuyển ngữ cảnh.
Phản hồi nhanh chóng và thân thiện với chẩn đoán lỗi hữu ích: Phản hồi nhanh chóng, thân thiện với người dùng với chẩn đoán lỗi hữu ích giúp nâng cao năng suất và giảm thời gian gỡ lỗi.
Giao thức máy chủ ngôn ngữ (LSP) với định dạng tự động: LSP cho phép các tính năng đa nền tảng như hoàn thành mã Code và đánh dấu cú pháp, trong khi định dạng tự động đảm bảo kiểu mã Code nhất quán.
Tài liệu thư viện dễ dàng: Các công cụ để tạo tài liệu toàn diện, hấp dẫn trực quan thúc đẩy cơ sở mã Code có thể truy cập, bảo trì và cộng tác hiệu quả.
Tích hợp trình chỉnh sửa (VSCode, NeoVim, v.v.): Tích hợp với các trình chỉnh sửa mã Code phổ biến giúp nâng cao năng suất và cung cấp trải nghiệm phát triển phù hợp, tận dụng các tính năng và tùy chỉnh dành riêng cho trình chỉnh sửa.
3. Aiken cung cấp một bộ công cụ duy nhất để làm việc với Plutus, đáp ứng các yêu cầu riêng về phát triển hợp đồng thông minh trên Cardano
Hạ tầng kiểm tra đơn vị tích hợp: Đơn giản hóa việc viết và duy trì các thử nghiệm cho hợp đồng thông minh, đảm bảo độ tin cậy và mạnh mẽ.
Được tối ưu hóa để thực thi trên chuỗi: Cung cấp các công cụ cho các hợp đồng thông minh hiệu quả, có ý thức về tài nguyên, rất phù hợp với các ràng buộc của Cardano.
Trình thông dịch & trình dịch ngược Plutus: Cung cấp thông tin chuyên sâu về đại diện và thực thi được biên dịch, hỗ trợ gỡ lỗi và tối ưu hóa.
Đánh giá định lượng phí thực hiện và báo cáo theo dõi: Cho phép giám sát việc sử dụng tài nguyên, cho phép phát triển hợp đồng thông minh được tối ưu hóa, tiết kiệm chi phí.
Chèn đối số tập lệnh bậc thấp: Cung cấp khả năng kiểm soát và tính linh hoạt cao hơn trong thiết kế hợp đồng, đảm bảo khả năng thích ứng và tính linh hoạt trong hệ sinh thái Cardano.
Nhóm chủ lực phát triển Aiken và sự tham gia của Cardano Foundation
Cardano Foundation tích cực hợp tác với nhóm chủ lực phát triển Aiken, bao gồm Lucas Rosa, Kasey White và Matthias Benkort, để nâng cao và mở rộng Aiken. Sự khởi đầu của Aiken trong cộng đồng Cardano đã khiến Cardano Foundation hợp tác với nhóm để thúc đẩy Aiken phát triển hơn nữa.
Aiken là một nền tảng mã nguồn mở thúc đẩy quá trình cải tiến liên tục và khuyến khích các đóng góp từ bên ngoài để cải thiện nền tảng. Sự tham gia của Cardano Foundation giúp Aiken phù hợp với mục tiêu bao trùm của nó là tăng cường áp dụng Blockchain Cardano thông qua khả năng phục hồi hoạt động, giáo dục và áp dụng.
Ưu điểm của phương pháp tiếp cận mã nguồn mở đầy đủ của Aiken
Được cấp phép Rust và Apache-2.0: Tính an toàn và hiệu suất của Rust kết hợp với tính linh hoạt trong phân phối của giấy phép Apache-2.0 thúc đẩy công nghệ tiên tiến và cộng tác rộng rãi.
Quy trình đóng góp minh bạch: Hướng dẫn rõ ràng về đóng góp khuyến khích sự tham gia của cộng đồng và cải tiến phần mềm liên tục.
Hơn 20 người đóng góp cho cộng đồng Cardano: Chuyên môn và quan điểm đa dạng thúc đẩy sự đổi mới và cộng tác để tạo ra giải pháp phần mềm mạnh mẽ, đáng tin cậy.
Tài liệu và ví dụ toàn diện: Tài nguyên chi tiết và các ứng dụng trong thế giới thực khuyến khích việc áp dụng, cộng tác và phát triển dự án trong cộng đồng.
Tầm nhìn
Tương lai của Aiken đầy hứa hẹn với một số phát triển và cải tiến tiềm năng trong tương lai:
Tích hợp với các môi trường phát triển phổ biến: Khi Aiken có được sức hút đủ lớn, chúng ta có thể thấy sự tích hợp với các môi trường phát triển tích hợp (IDE) và trình chỉnh sửa mã Code phổ biến, đơn giản hóa hơn nữa quy trình phát triển và giúp các nhà phát triển dễ tiếp cận hơn.
Giới thiệu Playground: Nhóm Aiken đang phát triển một Playground để tương tác, một môi trường dựa trên Web để các nhà phát triển khám phá và thử nghiệm ngôn ngữ Aiken. Nền tảng thân thiện với người dùng này cho phép các nhà phát triển viết, kiểm tra và gỡ lỗi các đoạn mã Code Aiken, giúp họ làm quen với ngôn ngữ, cú pháp và các tính năng. Việc giới thiệu Aiken Playground sẽ thúc đẩy trải nghiệm học tập dễ tiếp cận hơn và khuyến khích việc áp dụng rộng rãi hơn trong hệ sinh thái Cardano.
Kiểm toán bảo mật: Được lên lịch vào quý 2 năm 2023, một cuộc kiểm toán bảo mật toàn diện nhằm đảm bảo độ tin cậy và an toàn của Aiken để phát triển hợp đồng thông minh trên Cardano. Các chuyên gia độc lập sẽ đánh giá kỹ lưỡng cơ sở mã Code, thiết kế và triển khai của Aiken để xác định các lỗ hổng, điểm yếu hoặc sai sót tiềm ẩn. Việc kiểm toán cũng nhằm mục đích đào tạo kiểm toán viên về Aiken, cho phép họ cung cấp Aiken như một tùy chọn cho các nhà phát triển DApp đang tìm kiếm kiểm toán. Kết quả kiểm toán sẽ thông báo cho nhóm phát triển trong việc giải quyết mọi vấn đề, tinh chỉnh ngôn ngữ và đảm bảo tính mạnh mẽ, bảo mật và độ tin cậy trong hệ sinh thái Cardano.
Nguồn bài viết tại đây
Đọc thêm các bài viết liên quan tại thẻ Tags bên dưới