Tại sao Cardano lại có những thứ tốt nhất của Bitcoin và Ethereum?
Ngày 20 tháng 03 năm 2023
Cardano đã ứng dụng các công nghệ và tư tưởng mới tốt nhất từ Bitcoin và Ethereum. Nhóm IOG đã lấy cảm hứng từ những công nghệ tốt nhất đã có. Họ đã nghiên cứu kỹ lưỡng tất cả các tư tưởng mới, xác minh sự an toàn cải thiện chúng. Sau đó, nhóm IOG đã kết hợp các công nghệ tiên tiến khác nhau đó vào một dự án theo cách mà những đổi mới kế tiếp có thể được hiện thực hóa. Các công nghệ chính của Bitcoin bao gồm sự đồng thuận của Nakamoto và mô hình UTXO. Sự đổi mới quan trọng nhất của dự án Ethereum là khả năng phát hành token và khả năng sử dụng ngôn ngữ lập trình Solidity để viết hợp đồng thông minh. Dựa trên nghiên cứu, nhóm IOG đã tạo ra Cardano và triển khai nó bằng phương pháp chính quy (formal method). Việc triển khai và thực thi dự án ở mức chuyên sâu, có thể so sánh với phần mềm dành cho NASA, bệnh viện hoặc nhà máy điện hạt nhân. Tại sao Cardano lại như vậy? Chúng ta phải nhìn về quá khứ để tìm câu trả lời.
TÓM TẮT
- Trước khi thành lập Cardano, Charles đã dạy về Bitcoin và là đồng sáng lập Ethereum.
- Nguyên tắc, tầm nhìn và tư tưởng cũng quan trọng đối với dự án như công nghệ.
- Cardano sử dụng sự đồng thuận PoS theo phong cách Nakamoto.
- Nhóm IOG đã tạo ra một mô hình UTXO mở rộng (eUTXO) cho phép khả năng lập trình cao hơn Bitcoin.
- Cardano không cần hợp đồng thông minh để tạo và chuyển token vì nó xử lý chúng một cách tự nhiên.
- Giống như các phong trào hoặc đảng chính trị tồn tại với những người sáng lập, các giao thức có thể tồn tại với những người cha hoặc nhà phát triển tinh thần của chúng.
Tất cả bắt đầu với Bitcoin
Charles Hoskinson là một trong những người đầu tiên nói chuyện công khai về Bitcoin. Trên Udemy, bạn có thể tìm thấy khóa học về Bitcoin của Charles, được xếp hạng 4,9 / 5 và đã có hơn 112.000 người tham gia. Vào năm 2013, tạp chí Bitcoin đã hợp tác với Dự án Giáo dục Bitcoin (BEP). BEP được thành lập bởi Charles Hoskinson để giảm bớt các rào cản kiến thức đối với việc gia nhập cho các cá nhân bước vào thế giới Bitcoin và để làm nổi bật tiện ích của Bitcoin trong các hoạt động chính thống. Ông ấy là chủ tịch sáng lập của ủy ban giáo dục của Quỹ Bitcoin và đã thành lập Nhóm nghiên cứu tiền điện tử phi lợi nhuận vào tháng 9 năm 2013. Hãy nói thêm rằng Charles biết tất cả các Nhóm điều hành (Operation Group - OG) của Bitcoin, nhiều người trong số họ là cá nhân.
Charles gia nhập nhóm Ethereum với tư cách là một trong năm nhà sáng lập ban đầu cùng với Vitalik Buterin vào cuối năm 2013. Ông ấygiữ vị trí giám đốc điều hành. Ông ấy rời dự án Ethereum vào năm 2014 sau một tranh cãi về việc liệu dự án nên mang tính thương mại hay phi lợi nhuận. Vào cuối năm 2014, Hoskinson và đồng nghiệp cũ của Ethereum, Jeremy Wood, đã thành lập IOHK (đã được đổi tên thành IOG), một công ty nghiên cứu và kỹ thuật. Đó là sự khởi đầu của Cardano.
Quá khứ của Charles rất quan trọng, bởi vì theo quan điểm của chúng tôi, điều quan trọng nhất là bám sát những tư tưởng, tầm nhìn và nguyên tắc cơ bản của Phi tập trung. Đây là điều mà Charles biết rõ, vì tầm nhìn và tư tưởng là động lực thúc đẩy việc chấp nhận Bitcoin ngay từ đầu.
Các nguyên tắc và tư tưởng lớn ở một mức độ nào đó quan trọng hơn các công nghệ riêng lẻ. Bất kỳ công nghệ nào luôn cần được cải tiến hoặc có thể bị thay thế hoàn toàn. Những gì trường tồn và có thể tồn tại qua nhiều thế kỷ luôn là tư tưởng và nguyên tắc cốt lõi. Tư tưởng mới về Phi tập trung đã tồn tại kể từ Cách mạng Pháp và sẽ không biến mất khỏi thế giới ngay cả khi các mạng blockchain không còn tồn tại. Ở một mức độ nào đó, ngành công nghiệp blockchain có thể được coi là một phong trào chính trị mà sức mạnh của nó sẽ đến từ khả năng tạo ra một hệ thống tài chính và xã hội thay thế sau này.
Charles nhận thức rất rõ rằng tính năng quan trọng nhất của blockchain là tính phi tập trung. Mặc dù rõ ràng rằng việc ứng dụng hàng loạt là không thực tế, nếu không giải quyết được các vấn đề về khả năng mở rộng, nhưng tuyệt đối không được hy sinh tính phi tập trung. Nhóm IOG đã lấy ý tưởng này và đang xây dựng Cardano theo tinh thần này.
Dự án hấp dẫn những người quan tâm đến Phi tập trung và muốn tự mình tham gia vào tiến trình này. Mặc dù không phải ai cũng có thể trở thành người vận hành pool (SPO), nhưng tùy chọn ủy quyền (stake) ADA trên Cardano là cách mọi người đã tham gia vào vấn đề Phi tập trung.
Charles đang và sẽ luôn là cha đẻ tinh thần của dự án Cardano, giống như Satoshi là một phần không thể thiếu của Bitcoin. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là Charles đã quyết định những công nghệ và tư tưởng mới cụ thể nào sẽ được sử dụng. Ông ấy đã tập hợp một nhóm gồm các nhà nghiên cứu và nhà khoa học đáng gờm, những người đã làm việc cùng nhau để tìm ra câu trả lời. Chúng tôi coi Charles là nhân vật định hướng phát triển và giám sát các nguyên tắc. Vai trò này là không thể thay thế khi dự án ra đời. Cardano đang tiến tới Phi tập trung hoàn toàn ở cấp quản lý dự án. Một ngày nào đó, những người nắm giữ ADA sẽ chịu trách nhiệm tuân thủ các nguyên tắc Phi tập trung và xác định sự phát triển trong tương lai của dự án.
Giống như các phong trào hoặc đảng chính trị tồn tại với những người sáng lập, các giao thức có thể tồn tại với những người cha hoặc nhà phát triển tinh thần của chúng.
Cardano sử dụng những công nghệ nào?
Satoshi Nakamoto, người tạo ra Bitcoin ẩn danh, đã tạo ra Đồng thuận Nakamoto. Các thuộc tính của Proof-of-Work được mô tả rõ ràng về mặt học thuật và nhóm IOG cũng đã có nghiên cứu về cơ chế POW. Cardano sử dụng sự đồng thuận theo kiểu Nakamoto rất giống với Bitcoin, nơi các node tuân theo quy tắc chuỗi dài nhất để đạt được đồng thuận.
Chúng ta đã có thể xác minh tính mạnh mẽ của giao thức này trên Cardano vào tháng 1 năm 2023. Có một sự cố bất thường tạm thời gây ra hiện tượng ngắt kết nối và mạng lưới đã tự động khởi động lại khoảng 50% số node trong mạng. Hầu hết các node bị ảnh hưởng đã tự động phục hồi và tiếp tục công việc của chúng.
PoS kiểu Nakamoto mà Cardano sử dụng khác với các blockchain khác thường sử dụng PoS với các giao thức đồng thuận kiểu Byzantine Fault Tolerant (BFT). Thay vì tuân theo quy tắc chuỗi dài nhất, các giao thức đồng thuận kiểu BFT đạt được đồng thuận trong một cuộc bỏ phiếu đại biểu. Ví dụ: để xác nhận một khối, cần có 2/3 sự đồng ý của tất cả những người tham gia. Điều này có nghĩa là khi ⅓ + 1 node không khả dụng, mạng không thể tạo khối mới.
Các blockchain sử dụng sự đồng thuận kiểu Nakamoto có thể tạo ra một khối ngay cả khi không có sẵn một số lượng lớn các node. Một nửa số node có thể không khả dụng và mạng vẫn có thể tạo ra một khối mới. Đôi khi có thể có một sự chậm trễ. Nếu bạn trở thành slot leader (đóng block) trong mạng Cardano, bạn có thể đóng một khối mới mà các node đang chạy chấp nhận nếu nó hợp lệ.
Hãy nói thêm rằng thay vì sử dụng tỷ lệ băm (hash), Cardano sử dụng ADA để quyết định ai có quyền đóng một khối. Sự đổi mới này làm cho Cardano thân thiện với môi trường hơn 99%.
Nhóm xây dựng Cardano không chỉ ứng dụng các nguyên tắc thiết kế cơ bản của sự đồng thuận mạng từ Bitcoin mà còn cả mô hình kế toán. Nhóm IOG đã xem xét tất cả các ưu và nhược điểm giữa mô hình UTXO sử dụng Bitcoin và mô hình dựa trên tài khoản sử dụng Ethereum. Cuối cùng, họ quyết định sử dụng và mở rộng mô hình UTXO. Mô hình UTXO mở rộng (EUTXO) đã ra đời.
Mô hình EUTXO hỗ trợ tính diễn đạt cao hơn cho khả năng lập trình trong khi vẫn duy trì tất cả các lợi ích của mô hình UTXO của Bitcoin. Hơn nữa, EUTXO cung cấp một số lợi thế tốt hơn so với mô hình sổ cái dựa trên tài khoản của Ethereum. Đặc biệt, mô hình sổ cái eUTXO có tính bảo mật cao hơn khi thực hiện hợp đồng thông minh, khả năng dự đoán phí giao dịch, xác minh cục bộ đảm bảo rằng các giao dịch sẽ được chấp nhận sau khi gửi và trạng thái blockchain vốn đã bị phân mảnh. Điều này cho phép eUTXO xử lý giao dịch song song tốt hơn, có tác động tích cực đến khả năng mở rộng trên chuỗi.
EUTXO cho phép người dùng tùy ý thêm dữ liệu người dùng tùy ý ở định dạng giống JSON vào UTXO. Dữ liệu này được gọi là Datum. Datum sẽ cho phép các nhà phát triển cung cấp chức năng giống như trạng thái của tập lệnh. Các giao dịch có thể mang các đối số dành riêng cho người dùng, được gọi là Redeemer. Redeemer có thể được xem là ý trí (chủ ý) của người tạo ra các giao dịch về cách chi tiêu UTXO.
Khi một giao dịch đang được xác thực, tập lệnh xác thực có thể hoạt động với Datum, Redeemer và Script bao gồm dữ liệu giao dịch.
Không giống như Bitcoin, Cardano là một nền tảng hợp đồng thông minh, chẳng hạn như DEX hoặc các giao thức cho vay có thể được tạo trên đó. Datum và Redeemer là những thành phần quan trọng cho phép lập trình dễ dàng thông qua tập lệnh Plutus.
Cardano, giống như Ethereum, là một nền tảng hợp đồng thông minh và thoạt nhìn, người bình thường có thể không thấy bất kỳ sự khác biệt lớn nào về công nghệ giữa hai nền tảng này.
Ethereum là người đầu tiên đưa ra mô hình sổ cái dựa trên tài khoản. Nó có thể viết một chương trình nhỏ với logic phức tạp được gọi là hợp đồng thông minh. Các giao dịch được hiểu là các sự kiện làm thay đổi trạng thái tổng thể. Máy ảo Ethereum (EVM) tính toán kết quả chuyển đổi trạng thái của các sự kiện này dựa trên trạng thái blockchain trước đó. Trạng thái trước đó trở thành một phần không thể thiếu trong tính toán hiện tại của trạng thái tổng thể mới. Nói cách khác, tính đúng đắn của các phép tính hiện tại luôn phụ thuộc vào quá khứ.
Các giao dịch và xác thực tập lệnh Plutus là độc lập trong mô hình EUTXO và mang tính quyết định. Điều đó có nghĩa là chúng sẽ không bị lỗi khi vượt qua quá trình xác thực cục bộ. Tập lệnh Plutus chỉ hoạt động với trạng thái được liên kết với EUTXO và hơn nữa với dữ liệu mà nó nhận được trong giao dịch. Việc thực thi tập lệnh không phụ thuộc vào trạng thái tổng thể được chia sẻ nên sẽ có ít cơ hội hơn cho các cuộc tấn công.
Các công nghệ khác nhau phù hợp với các vấn đề khác nhau. Chúng tôi chắc chắn không muốn nói rằng khả năng viết kịch bản của EUTXO và Plutus là giải pháp tốt nhất cho mọi thứ. Mô hình dựa trên tài khoản và Solidy chắc chắn cũng có giá trị của chúng và nhóm phát triển cũng đang nỗ lực cải tiến.
Token do người dùng cấp được xác định trong siêu dữ liệu UTXO (của Cardano). Do đó, chúng là token gốc vì chúng tồn tại trên cùng một lớp với ADA. Cardano sử dụng cùng một sổ cái cho cả hai. Đây là một cách tiếp cận khác về cơ bản với các token không có nguồn gốc. Để phát hành token trên nền tảng Ethereum, người dùng buộc phải triển khai bằng hợp đồng thông minh. Hợp đồng thông minh sau đó được sử dụng cho tất cả các giao dịch, bao gồm cả chuyển khoản (do đó chi phí sẽ đắt hơn và phức tạp hơn).
Làm việc với token trên nền tảng Cardano rẻ hơn và an toàn hơn, vì hành vi được lập trình ở cấp độ giao thức. Người dùng cần xác định chính sách tiền tệ cho từng token từ khi tạo ra chúng.
Nói một cách đơn giản, Cardano có thể làm những điều tương tự như Ethereum xét về những điểm khác biệt chính so với Bitcoin. Tuy nhiên, vẫn có sự khác biệt đáng kể giữa hai nền tảng hợp đồng thông minh.
KẾT LUẬN
Charles Hoskinson nói rằng Bitcoin bị mù, điếc và câm. Ông ấy chắc chắn không có ý xấu và coi Bitcoin là vàng kỹ thuật số. Chúng tôi nghĩ rằng điểm của tuyên bố này là Bitcoin chưa đủ sẵn sàng về mặt công nghệ để các dịch vụ tài chính thay thế được xây dựng trên nó. Charles tiếp tục nói rằng Bitcoin không thể mở rộng quy mô, không thể tương tác với các hệ thống khác, không bền vững về mặt kinh tế hoặc Ông ấy không hài lòng với cách quản lý của Bitcoin. Đây là tất cả các chủ đề có liên quan. Ethereum đã giải quyết một số vấn đề, nhưng không phải tất cả. Trong mắt chúng tôi, dự án Cardano chủ yếu ứng dụng tầm nhìn và tư tưởng của Bitcoin và một số tư tưởng mới từ Ethereum, bên cạnh công nghệ. Tuy nhiên, nó đang đi theo cách riêng hoàn toàn. Đáng chú ý nhất là Cardano đang có những nỗ lực lớn trong việc tạo ra hệ Quản trị phi tập trung với CIP-1694.
Nguồn bài viết tại đây
Đọc thêm các bài viết liên quan tại thẻ Tags bên dưới