Hệ sinh thái Cardano và lợi thế người đến sau
Ngày 23 tháng 10 năm 2022
- Lợi thế của người đi đầu không có gì đảm bảo cho thành công sau cùng.
- Đi sau cũng là một lợi thế, vì có thể học hỏi từ những sai lầm của người đi trước và làm mọi việc khác đi, chu đáo hơn và cẩn thận hơn.
- Cardano đã không gặp phải những bất lợi cơ bản như đối với Bitcoin và Ethereum.
Lợi thế của người đi đầu
Lợi thế của người đi đầu chắc chắn là ưu điểm. Khi ai đó phát minh ra một sản phẩm hoàn toàn mới và thâm nhập thị trường thành công, và sau đó những người khác sẽ bắt đầu sao chép ý tưởng đó. Người đi đầu tiên có lợi thế hơn vì thương hiệu của nó được biết đến nhiều nhất ngay từ đầu và nó đã tạo dựng được một vị trí vững chắc trên thị trường trước khi các đối thủ cạnh tranh xuất hiện.
Tuy nhiên, trong một thị trường mở, lợi thế của người đi đầu có thể chỉ là tạm thời. Các đối thủ cạnh tranh cố gắng làm suy yếu lợi thế của người đi đầu này bằng nhiều cách khác nhau. Đó có thể là yếu tố giá thấp hơn, sản phẩm hoặc dịch vụ khác đi, tiếp thị tích cực hơn, quan hệ đối tác hoặc có một tệp người dùng khác.
Cộng đồng Bitcoin thích tuyên bố rằng Bitcoin có lợi thế 'người đi đầu' và do đó không có dự án nào khác có cơ hội thành công như Bitcoin. Quan điểm này trái ngược với những gì đang diễn ra trên thị trường và trong cộng đồng. Mọi sản phẩm, mọi dịch vụ và mọi phong trào chính trị hoặc quan điểm đều luôn có một phương án thay thế. Độc quyền thậm chí còn bị coi là không lành mạnh và không có lợi ích cho xã hội. Mặt khác, cạnh tranh là lành mạnh vì nó luôn khuyến khích sự đổi mới và thúc đẩy hiệu quả cao hơn và giá cả thấp hơn.
Bitcoin có sứ mệnh và cộng đồng riêng của nó. Cardano cũng có một cộng đồng lớn, nhưng sứ mệnh của hai dự án là khác nhau. Bitcoin được coi là tiền hoặc phương tiện lưu trữ giá trị phi chính phủ. Trong khi đó, Cardano có mục tiêu là trở thành một hệ thống điều hành xã hội và tài chính toàn cầu. Cả hai dự án đều có điểm chung, ví dụ, chúng sử dụng blockchain và phi tập trung. Mặt khác, chúng ta có thể tìm thấy nhiều điểm khác biệt. Ví dụ, chúng sử dụng cơ chế đồng thuận khác nhau, nền tảng của Cardano cho phép các bên thứ ba xây dựng các ứng dụng tài chính của riêng họ, trong khi Bitcoin thì không thể làm được.
Bitcoin là crypto đầu tiên được tung ra thị trường. Vì vậy, Bitcoin có một cộng đồng rất lớn và việc nó được chấp nhận rộng rãi nhất là điều đương nhiên. Nhưng điều đó liệu có kéo dài mãi mãi không? Cộng đồng Bitcoin cho rằng không cần thiết phải thay đổi và cũng không cần phải tạo ra một cái gì đó mới. Nhưng loài người sẽ luôn sáng tạo với các dự án cạnh tranh và ý tưởng đổi mới. Ý tưởng về việc công nghệ mới không thể hoặc không cần thiết là hoàn toàn không phù hợp. Công nghệ luôn đổi mới và không ngừng phát triển. Bitcoin đã có được một lợi thế của người đi đầu, nhưng Bitcoin đang dần đánh mất lợi thế đó (cho dù chúng ta có muốn thừa nhận hay không), khi các dự án mới với nhiều đổi mới và sáng tạo đang dần vượt qua các ranh giới công nghệ cũ.
Bitcoin được cho là một cơ sở dữ liệu có tốc độ chậm và đắt tiền. Cardano sử dụng sự đồng thuận PoS, vì vậy Cardano có cơ sở dữ liệu nhanh hơn và rẻ hơn. Bitcoin được cho là một nền tảng không bao giờ có thể mở rộng đươc ở Layer1. Ouroboros Leios của Cardano sẽ cho phép khả năng mở rộng cao hơn nhiều so với mạng PoW. Mạng lưới giao dịch của Bitcoin chỉ có thể gửi một giao dịch và không thể thếm các điều kiện vào. Cardano có thể gửi một giao dịch có điều kiện, đây là một khối (block) xây dựng cơ bản mà các ứng dụng tài chính khác nhau có thể tận dụng. Trong một giao dịch của Cardano có thẻ chứa nhiều giao dịch nhỏ hơn. Các công nghê mới cũng cho phép Cardano có thể tiếp tục được cải tiến và phát triển trong một thời gian dài tiếp theo.
Vậy Bitcoin hay Cardano tốt hơn? Nhiều người khác nhau sẽ cho bạn các câu trả lời khác nhau. Vài người sẽ chọn dự án Bitcoin, và người khác sẽ chọn dự án Cardano. Sẽ có những người vui vẻ và chọn cả hai dự án hoặc chọn từng dự án cho một các mục tiêu khác nhau. Thế giới crypto không phải là nơi mà có một người chiến thắng nào có thể tiếp quản toàn bộ thị trường. Cuối cùng, sẽ có nhiều dự án cùng tồn tại song song với nhau để phục vụ các nhu cầu khác nhau. Thỉnh thoảng, một đối thủ có thể sẽ bị thay thế bởi một đối thủ cạnh tranh khác. Điều này có thể xảy ra với Bitcoin cũng như Cardano.
Để có thể tồn tại càng lâu càng tốt thì giải pháp sẽ phải là tiếp tục đổi mới để thích nghi và đáp ứng nhu cầu của người dùng. Ngay cả người đi đầu tiên phải cũng phải thay đổi để có thể theo kịp với các đối thủ cạnh tranh mới hơn. Nếu không, nó có nguy cơ mất vị trí thống trị vào một ngày nào đó. Google, Meta, Amazon và tất cả những gã khổng lồ khác đang luôn phải nỗ lực để duy trì vị thế dẫn đầu của mình, thông qua tiến trình đổi mới liên tục. Họ thậm chí sẵn sàng mua một sản phẩm hoặc công ty cạnh tranh và kết hợp nó vào hệ sinh thái của họ. Thế giới blockchain cũng sẽ giống như vậy. Và sẽ không một dự án nào được coi là ngoại lệ, để thoát ra khỏi các trật tự cạnh tranh đã thiết lập trên thị trường.
Bạn thường có thể nghe thấy các tranh luận rằng, chúng ta chỉ cần một đồng tiền mạnh nhất là đủ. Nhưng nếu cộng đồng của Cardano chấp nhận ADA như là một phương tiện lưu trữ giá trị hoặc là một đồng tiền thanh toán tốt cho họ, thì điều đó cũng sẽ xảy ra tương tự Bitcoin. Tất nhiên là các thương nhân, giới kinh doanh chủ yếu chấp nhận BTC vào thời điểm này. Nhưng người ta cũng đang chấp nhận các loại crypto khác và thậm chí cả các loại stablecoin khác nhau. Bitcoin đã thực hiện bước tiên phong khai phá và trở thành đồng tiền phổ biến nhất thì những Crypto khác cũng sẽ có thể làm được như vậy, thậm chí với tốc độ nhanh hơn.
Về phương diện kinh doanh, Người bán sẽ chấp nhận BTC hay bất cứ crypto nào khách hàng muốn thanh toán miễn là họ có thể trả đủ. Người bán có thể không quan tâm đến việc có tới 20% khách hàng dùng BTC để thanh toán và chỉ có 5% khác hàng dùng ADA. Thật ra, đồng tiền thanh toán nào sẽ không quan trọng lắm một khi đã có thị trường Defi và tỷ giá để có thể quy đổi ngay lập tức. Nếu các loại crypto có mức độ biến động giá lớn, có thể sẽ không có người dùng hoặc người bán từ chối chấp nhận thanh toán. Khi đó, mọi thứ sẽ được thay thế bằng stablecoin. Đây cũng là một kịch bản không thể loại trừ. Nó thậm chí có nhiều khả năng nhất.
Lợi thế của "Người đến sau" - Cardano
Kẻ đến sau cũng có nhiều lợi thế nhất định. Ví dụ, nó có thể học hỏi từ những sai lầm của những người đi trước. Có thời gian nghiên cứu nhiều hơn và lâu hơn về công nghệ và sau đó triển khai thực hiện tốt hơn. Điều này sẽ làm tăng tính hiệu quả và giảm tính rủi ro của dự án. Ví dụ, Satoshi không thể sử dụng PoS với Bitcoin vì không thể triển khai cơ chế đồng thuận này khi chưa phân phối được token cho người dùng ngay từ đầu. Ngày nay, hơn 91% số tiền BTC được khai thác. Satoshi dự đoán rằng khi tiền BTC từ từ cạn kiệt, nguồn ngân sách vận hành sẽ phải dựa vào phí giao dịch. Việc hết ngân sách vận hành là chưa từng xảy ra với bất cứ mạng blockchain nào. Và nếu nó xảy ra thì cũng không ai biết cách giải quyết vấn đề này thế nào. PoS là một giải pháp có thể bền vững hơn về lâu dài so với PoW.
Một nền tảng có thể thu nhiều phí hơn nếu mạng lưới có nhiều giao dịch hơn bởi vì nó có nhiều tiện ích hơn. Chỉ có tiện ích mới có thể tạo ra đủ nguồn thu để thưởng cho những người giữ cho mạng lưới hoạt động. Một lợi ích dễ thấy nhất chính là DeFi, ứng dụng cung cấp các dịch vụ tài chính. Người dùng Bitcoin chỉ nắm giữ đồng BTC và nếu họ muốn sử dụng chúng cho bất kỳ việc gì khác ngoài thanh toán, họ phải tin tưởng vào bên thứ ba khác ngoài mạng BTC. Nếu mạng cho phép tạo ra các dịch vụ tài chính nhúng đơn giản, thì đó là một bước tiến về tiện ích, điều này chắc chắn sẽ khuyến khích việc sử dụng BTC rộng rãi hơn.
Nhóm IOG đã có cơ hội để đánh giá mô hình sổ cái UTXO, Bitcoin được sử dụng, và so sánh với mô hình sổ cái dựa trên tài khoản của Ethereum. Có thể so sánh hai mô hình kế toán, tìm tất cả những ưu điểm và nhược điểm, và sau đó chọn một mô hình tốt hơn. Nhóm IOG đã chọn UTXO và mở rộng khái niệm này. Kết quả là Cardano có mô hình sổ cái Extended-UTXO, an toàn hơn theo quan điểm của các nhà phát triển và phù hợp hơn từ quan điểm khả năng mở rộng.
So với các dự án PoS khác (đặc biệt là Ethereum), Cardano không khóa token trong bất cứ trường hợp nào. Bạn cũng không cần phải sở hữu một lượng tiền ADA tối thiểu nhất định để tham gia staking. Và quan trọng nhất, Cardano không có có chế trừng phạt (slashing) như Ethereum. Vì vậy ADA người nắm giữ không bao giờ bị mất tiền do lỗi của người vận hành pool. Toàn bộ hệ thống được thiết lập để khuyến khích hướng đến sự phát triển ngày càng Phi tập trung hơn. Có rất nhiều nghiên cứu, nỗ lực và mô hình đằng sau việc staking vào Cardano.
Chúng ta có thể tiếp tục liệt kê những ưu điểm của "Người đến sau" với một dánh sách dài. Các chi tiết nhỏ lại có thể quyết định đến thành công trên thị trường. "Người đến sau" có nhược điểm là có nhiều đối thủ cạnh tranh hơn trên thị trường và mọi dự án đều cố gắng cạnh tranh để thành công. Điều này cũng tạo khó khăn cho người dùng khi có quá nhiều sự lụa chọn. Thường thì người dùng dễ dàng để chọn giải pháp an toàn và staking cho "Người đi đầu". Tuy nhiên, sau một thời gian, một đối thủ cạnh tranh sẽ xuất hiện và sẽ có được những hấp dẫn và mức thu hút cần thiết. Một khi Bitcoin tăng, chiếm 60% thị phần, nhiều người đam mê công nghệ sẽ bắt đầu thử những điều mới. Một dự án mới sẽ xuất hiện sẽ có trạng thái tương tự như những gì Bitcoin đã có lúc ban đầu. Đây là hành vi khá tự nhiên của con người. Dự án này có phải là Cardano không? Chúng tôi không dám nói, vì còn quá sớm để nói. Hy vọng Cardano sẽ vẫn ở trong top 10 trong 5–10 năm nữa.
Việc ứng dụng Bitcoin về cơ bản cũng đã giúp ích cho tất cả các dự án cạnh tranh. Chúng tôi đã đề cập rằng một khi người bán bắt đầu chấp nhận BTC, theo thời gian, họ cũng sẽ bắt đầu chấp nhận các dự án khác như LTC, ETH và ADA. Điều này cũng tương tự đối với các quỹ đầu tư. Các bitcoiners thường vui mừng vì một số quỹ chỉ mua BTC chứ không phải các dự án khác. Họ cho rằng, các Quỹ đầu tư này sẽ không bao giờ mua các loại tiền khác. Nhưng trên thực tế, nó đã xảy ra. Ngày này, rất ít tổ chức chỉ mua mỗi BTC. Ngay cả những quỹ bảo thủ nhất cũng đang mua BTC và ETH. Ý thức về sự cạnh tranh và nhận ra nó sớm là điều đương nhiên. Cardano đang dần được chú ý và điều này sẽ tiếp tục. Tuy nhiên, Cardano không phải hướng tới thu hút các quỹ đầu tư. Cardano là một nền tảng dành cho mọi người.
Các ứng dụng tài chính hoặc dịch vụ Web3 có thể được tạo trên Cardano có thể sử dụng token và danh tính phi tập trung. Một khi các dịch vụ này thành công, nó cũng sẽ là một thành công cho Cardano. Tất cả những gì cần là một bộ sưu tập NFT thành công và nhiều người hơn sẽ biết về Cardano. Tất cả những gì cần là một ứng dụng phi tập trung thành công trên toàn cầu và Cardano sẽ được nhắc đến ở khắp mọi nơi. Hầu như tất cả mọi người đều đã nghe nói về Bitcoin và sẽ không ai ngạc nhiên về sự tồn tại của nó trong tương lai. Cardano có lợi thế là những thứ hoàn toàn mới sẽ xuất hiện trên đó hầu như mọi lúc. Cardano có thể được sử dụng trong tài chính, trò chơi, Web3 và các ngành công nghiệp khác. Cardano sẽ luôn khiến mọi người ngạc nhiên vì nó sẽ cho phép mọi người giải phóng tiềm năng của bản thân họ.
Bản thân nền tảng lập trình Java đã nhàm chán và không ai (ngoại trừ các lập trình viên) quan tâm nhiều đến nó. Tuy nhiên, các ứng dụng Java lại được nhiều người sử dụng nhất mỗi ngày. Người dùng không biết những ứng dụng họ sử dụng được xây dựng trên ngôn ngữ nào. Các nhóm và công ty xây dựng các ứng dụng cho mọi người phải phát minh ra một mô hình kinh doanh. Nền tảng Java cho phép các công ty triển khai và kiếm tiền từ ý tưởng của họ. Kịch bản tương tực cũng sẽ xảy ra đối với các các nền tảng blockchain có hợp đồng thông minh, bao gồm cả Cardano.
Là người khởi xướng làn sóng "người đến sau" là một lợi thế cho Cardano vì nhóm có thể kế thừa nhiều ý tưởng ban đầu từ Bitcoin. Nó phải đưa ra một cái gì đó phức tạp hơn để cho phép nhiều thứ hơn có thể xảy ra. Điều này đã được hoàn thành. Đội ngũ có đủ năng lực để tiếp tục phát triển và đổi mới công nghệ. Điều này sẽ giữ Cardano tiếp tục dẫn đầu thị trường trong một thời gian dài sắp tới. Trên thực tế, nó đang ở giai đoạn đầu của quỹ đạo.
Kết luận
Nhiều người vẫn luôn tin vào ý tưởng rằng Bitcoin sẽ không bao giờ bị đánh bại bởi vì nó là "người đầu tiên". Điều này chỉ đúng theo nghĩa là sẽ không có Bitcoin tương tự thứ hai. Phần còn lại hoàn toàn mở và không ai có thể biết trước tương lai. Đứng thứ hai, thứ ba hoặc thứ tư không phải là một bất lợi lớn như một số người lầm tưởng. Trên thực tế, nó thậm chí có thể là một lợi thế. Vì sẽ có thể có thứ gì đó hoàn toàn mới sẽ được tạo ra và sẽ phát triển hơn từng những ý tưởng ban đầu. Những người sử dụng mạng và một sự chấp nhận rộng rãi mới quyết định thành công của một mạng blockchain.
Bitcoin đang có một vị trí cao trên thị trường. Cardano và rất nhiều dự án khác chưa thể đánh bại Bitcoin về vốn hóa thị trường. Cộng đồng Bitcoin thích lên án các dự án khác. Nhưng nếu họ nghiên cứu mục tiêu của các dự án này, họ sẽ hiểu rằng mục tiêu của chúng không phải là trở thành đối thủ cạnh tranh của Bitcoin. Có nền tảng có thể đánh bại Bitcoin về vốn hóa thị trường không? Đó là câu hỏi tương tự như liệu Google hay Amazon có thể đánh bại vàng về vốn hóa hay không. Nhưng nó không thành vấn đề, bởi vàng và những gã khổng lồ có tên trên có một sứ mệnh hoàn toàn khác nhau. Vàng, Bitcoin, Amazon và Cardano đều có chỗ đứng trên thị trường.
Việc xây dựng Cardano và các dự án khác chắc chắn có ý nghĩa với loài người. Sẽ không bao giờ có một giải pháp hoàn hảo có thể phù hợp với tất cả mọi người và có thể sử dụng mãi mãi. Nhân loại sẽ luôn bị chia thành nhiều phe. Ngay cả khi Bitcoin trở thành tiền tệ chính thức, sẽ vẫn có sự cạnh tranh. Nếu chúng ta muốn có tiền phi tập trung, chúng ta cũng cần phải có các dịch vụ tài chính phi tập trung. Nhưng đó chỉ là ý kiến của chúng tôi. Những người chỉ muốn có tiền phi tập trung có thể sử dụng bitcoin. Những người không còn muốn tin tưởng vào các trung gian không đáng tin cậy và kém hiệu quả có thể sử dụng các dịch vụ tài chính trên Cardano. Cả hai đều là một lợi ích cho nhân loại bất kể vốn hóa thị trường của chúng.
Nguồn bài viết tại đây
Đọc thêm các bài viết liên quan tại thẻ Tags bên dưới