Hiểu đúng về quản trị onchain của Cardano
Ngày 4 tháng 10 năm 2024
Cardano đang tiến hành một quá trình chuyển đổi lớn để đạt tới sự phi tập trung hoàn toàn thông qua hệ thống quản trị on-chain. Quá trình này được hướng dẫn bởi Đề xuất cải tiến Cardano (CIP) 1694, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong việc phát triển nền tảng Blockchain của Cardano. Trọng tâm của mô hình quản trị này là cộng đồng, bao gồm những người nắm giữ ADA và các thành viên tích cực trong hệ sinh thái.
Các vai trò trong quản trị
Cardano Trong hệ thống quản trị của Cardano, có ba vai trò chính:
- Người nắm giữ ADA: Họ là trung tâm của quá trình quản trị, có thể trực tiếp tham gia bằng cách bỏ phiếu hoặc ủy quyền quyền bỏ phiếu cho một đại diện được ủy quyền (dRep). Ngoài ra, họ có thể gửi các đề xuất quản trị hoặc hành động nhưng cần stake ADA để thực hiện.
- Các đại diện được ủy quyền (dReps): Những người này đại diện cho quyền lợi của người nắm giữ ADA trong việc thảo luận và biểu quyết các đề xuất quản trị. Họ có thể bỏ phiếu cho các đề xuất bằng cách gửi phiếu bầu on-chain, với quyền biểu quyết tỷ lệ thuận với lượng ADA được ủy quyền cho họ.
- Ủy ban Hiến pháp: Đảm nhiệm việc giám sát quá trình tuân thủ Hiến pháp Cardano, ủy ban này có trách nhiệm đảm bảo rằng các hành động quản trị không vi phạm các nguyên tắc cơ bản. Các thành viên của ủy ban có thể bị thay thế nếu không hoàn thành trách nhiệm.
- Nhà vậnh hành stake pool (SPO), những người vận hành mạng lưới Cardano và tham gia biểu quyết, đặc biệt với các đề xuất liên quan đến bảo mật.
Các loại hành động quản trị
Hệ thống quản trị trên Cardano có bảy loại hành động quản trị chính:
- Khởi tạo hardfork: Hành động này yêu cầu các SPO phải nâng cấp phần mềm node của họ để thực hiện chuyển đổi sang phiên bản giao thức mới.
- Thay đổi tham số giao thức: Bao gồm các sửa đổi các tham số kỹ thuật của mạng, cần thiết để duy trì hoặc điều chỉnh hoạt động mạng trong trường hợp khẩn cấp.
- Rút tiền ngân quỹ: Hành động này liên quan đến việc phân bổ vốn từ ngân quỹ Cardano để hỗ trợ phát triển hệ sinh thái.
- Kiến nghị bất tín nhiệm: Đề xuất này có thể dẫn đến việc thay thế toàn bộ Ủy ban Hiến pháp nếu ủy ban hiện tại không thực hiện đúng nhiệm vụ của mình.
- Cập nhật ngưỡng hoặc điều khoản ủy ban: Đây là hành động nhằm thay đổi ngưỡng biểu quyết hoặc thời hạn nhiệm kỳ của các thành viên Ủy ban Hiến pháp.
- Sửa đổi Hiến pháp: Bao gồm việc thay đổi nội dung của Hiến pháp Cardano, nhằm đảm bảo hệ thống quản trị thích ứng với các thách thức mới.
- Hành động quản trị thông tin: Đây là hành động không có tác động trực tiếp on-chain, nhưng cung cấp thông tin để đánh giá cảm nhận của cộng đồng về một vấn đề cụ thể.
Quy trình quản trị
Quá trình quản trị trên Cardano bao gồm bốn giai đoạn:
- Thảo luận off-chain: Trước khi đưa ra một đề xuất on-chain, các cuộc thảo luận thường diễn ra trên các nền tảng như Discord, Telegram, Reddit, hoặc các diễn đàn chính thức khác.
- Đệ trình hành động: Sau khi thảo luận kỹ lưỡng, các đề xuất được gửi on-chain với yêu cầu đặt cược 100.000 ADA. Nếu không có đủ phiếu biểu quyết trong thời hạn 6 epoch, đề xuất sẽ hết hạn và tiền đặc cược được hoàn lại.
- Biểu quyết: Các đại diện được ủy quyền, Ủy ban Hiến pháp, và SPO tiến hành biểu quyết trong khoảng thời gian quy định.
- Ban hành: Khi đề xuất được phê chuẩn, nó sẽ được thực thi sau một epoch, với các hành động được ưu tiên theo thứ tự: kiến nghị bất tín nhiệm, cập nhật ngưỡng, khởi đầu hardfork, thay đổi tham số giao thức và các hành động khác.
Kết luận
Mô hình quản trị on-chain của Cardano được thiết kế để đảm bảo sự minh bạch, công bằng, và gắn kết cộng đồng. Với sự ra đời của CIP 1694 và các tính năng quản trị mới, Cardano đang từng bước hướng tới một hệ thống phi tập trung hoàn toàn. Những người nắm giữ ADA, thông qua quyền biểu quyết, có thể trực tiếp ảnh hưởng đến tương lai của Blockchain này. Quá trình quản trị không chỉ là sự đóng góp kỹ thuật mà còn là việc tham gia thảo luận, chia sẻ ý kiến và đưa ra các quyết định mang tính cộng đồng.
cardano.vn
Chia sẻ bài viết này trên Twitter | Facebook | Telegram
Đọc thêm các bài viết liên quan tại thẻ Tags bên dưới